چکیده
زمینه. برای دهه‌ها، تحقیقات در مورد سازگاری طولانی‌مدت با آسیب‌های جنگ، صرفا بر پیامدهای منفی تمرکز کرده و وجود احساسات مثبت و تجربه رشد پس از سانحه در این زمینه عملا نادیده گرفته شده است. هدف پژوهش حاضر پیش بینی رشد پس از سانحه بر اساس تاب آوری و هوش معنوی در خانواده ی شهدا بود.
روش‌کار. این پژوهش به روش توصیفی- همبستگی انجام شده است. از جامعه آماری پژوهش که شامل کلیه افراد بالای بیست سال خانواده شهدای شهر تبریز بود، با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس تعداد 230 نفر بعنوان نمونه پژوهش انتخاب شد. شرکت کنندگان، پرسشنامه های تاب آوری، هوش معنوی و رشد پس از سانحه را تکمیل کردند. داده های به دست آمده با استفاده از روشهای آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون استاندارد در SPSS نسخه 24 تجزیه و تحلیل شد.
یافته‌ها. نتایج نشان داد، بین تاب‌آوری و هوش معنوی با رشد پس از سانحه همبستگی مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین متغیر تاب آوری می تواند 21 درصد و هوش معنوی 26 درصد از واریانس رشد پس از سانحه را به طور منحصربفردی تبیین کند.
نتیجه‌گیری. بر اساس یافته ها، توجه به آموزش تاب آوری و هوش معنوی برای افرادی که تروما را تجربه کرده اند، پیشنهاد می شود.