تبیین شاخص ها و مولفه های سلامت معنوی از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز

چکیده

مقدمه. یکی از مهم ترین جنبه های سلامت انسان، سلامت معنوی است که بر دیگر ابعاد سلامتی، تاثیر به سزایی دارد. با توجه به لزوم تعریفی جامع و تبیین مولفه های سلامت معنوی با در نظر گرفتن بافت فرهنگی- مذهبی جامعه ایرانی، پرداختن به اين مفهوم منوط به تعریف مشخص و دقیقی از این مفهوم و شناخت مولفه ها و شاخص های آن است. بنابراین هدف از این مطالعه، تبیین مولفه ها و شاخص های سلامت معنوی از دیدگاه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز می باشد.

روش. این مطالعه کیفی باروش تحلیل محتوا انجام شد. داده­های مطالعه از طریق مصاحبه حضوری و نیمه ساختاری با 17 نفر از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز (11 نفر مرد و 6 نفر زن) که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده بودند، گردآوری و با استفاده از روش کدگذاری تحلیل شد.

یافته ها. نتایج به دست آمده از تحلیل مصاحبه­های انجام شده، منجر به شناسایی 3 مقوله اصلی، مبانی اعتقادی، خصوصیات فردی و مهارتهای اجتماعی گردید. مقوله مبانی اعتقادی شامل 3 مفهوم باور به اصول و ارزش های دینی، به کارگیری اصول دینی در رفتار و عمل و الگو برداری از رفتار ائمه و معصومین(ع) بود. خصوصیات فردی شامل 9 مفهوم، داشتن سلامت روان، عزت نفس،خودشکوفایی، خودآگاهی و پذیرش نقاط ضعف، باور به توانایی های فردی، انتقادپذیری، گذشت، عدل و انصاف و کنترل خشم بود و مقوله مهارتهای اجتماعی شامل 4 مفهوم ارتباطات اثربخش، ارایه اطلاعات کافی و پاسخگو بودن در ارتباطات، توجه به جایگاه و کرامت انسانی افراد در تعاملات و الگو بودن به لحاظ رفتاری و عمل در برخورد با دیگران بود.

نتیجه گیری. این مطالعه کیفی مفاهیم متنوعی از سلامت معنوی را در میان دانشگاهیان برجسته می کند. با توجه به تبیین مولفه های سلامت معنوی از نگاه دانشجویان علوم پزشکی که با یافته های پیشین نیز همسو می باشد می توان به تعریف مفهوم سلامت معنوی با توجه به ساختار فرهنگی –مذهبی جامعه ایرانی پرداخت.